ایران در عوض‌محدودیت هسته‌ای چیز اندکی به دست آورده است/ اوباما با نامه‌نگاری به دنبال عادی‌سازی روابط با تهران

برخلاف آنچه در اذهان عمومی مطرح است، هیچ یک از تحریم‌های اساسی علیه بخش‌های نفتی و مالی به حالت تعلیق درنیامده است.فقط ایران توانسته است به بخش اندکی از دارایی‌های بلوکه شده خود در خارج کشور دسترسی پیدا کند.

ادامه خبر در ادامه مطلب

اخبار ایران و تحلیل‌های پیرامون آن بطور مستمر در رسانه‌های خارجی - اعم از غربی و منطقه‌ای - منعکس می‌شود. نگاهی به موضوعات پرداخته شده درباره ایران می‌تواند تصویری کلی از نقاط تمرکز این رسانه‌ها در داخل و نحوه انعکاس و جهت‌دهی آن به فضای افکار عمومی در کشورهای خود و جهان ارائه دهد.

***

در مذاکرات هسته‌ای، زمان به سود آمریکاست

به گزارش پایگاه نشنال اینترست، در چند روز اخیر باراک اوباما و جان کری با هر گونه تمدید مهلت مذاکرات برای سومین بار مخالفت کردند. این تصمیم اشتباه است. اگرچه دست‌یابی به توافق هسته‌ای بسیار مطلوب است، اما بن‌بست در مذاکرات به سود آمریکا و هم‌پیمانان آن است و این مساله تنها با طولانی شدن مذاکرات حاصل می‌شود.

توافق‌نامه موقت هسته‌ای بین ایران و گروه 5+1 به شدت به سود آمریکا و همپیمانان آن است. از یک طرف، ایران با تعلیق کل برنامه هسته‌ای خود و برگشت به عقبِ برخی مولفه‌های حساس آن موافقت کرد. به ویژه، ایران با تقلیل غنای اورانیوم 20 درصدی خود به 5 درصد موافقت کرد. به علاوه، اگرچه توافق‌نامه به ایران اجازه غنی‌سازی 5 درصد را می‌دهد، اما افزایش ذخائر اورانیوم با غنای 5 درصد را ممنوع کرده است. به قولی دیگر، توافق‌نامه موقت ایران را از بازگشت به مسیر قبل بازداشته است. این توافق‌نامه همچنین مانع ساخت هرگونه راکتور آب سنگین جدید شده است.

در عوض این اقدامات، ایران چیز اندکی به دست آورده است. در حقیقت، برخلاف آنچه در اذهان عمومی مطرح است، هیچ یک از تحریم‌های اساسی علیه بخش‌های نفتی و مالی به حالت تعلیق درنیامده است. فقط ایران توانسته است به بخش اندکی از دارایی‌های بلوکه شده خود در خارج کشور دسترسی پیدا کند.

بنابراین، با وجود توافق‌نامه موقت، ایران همچنان از تحریم‌های اساسی رنج می‌برد. این برگ برنده‌ای برای آمریکا و طرف غربی بوده و می‌تواند سرانجام به شکست مذاکرات بینجامد. به علاوه، طولانی شدن بن‌بست در مذاکرات می‌تواند به سود طرف غربی باشد. بطور مشخص، ایران همچنان ماهیانه تقریباً 4 میلیارد دلار از دست می‌دهد.

همچنین، کاهش اقبال بازار می‌تواند به اقتصاد ایران لطمه بزند. پس از توافق موقت، ایران توانست با بهبود شرایط داخلی و افزایش علاقمندی سرمایه‌گزاران خارجی به اقتصاد خود کمک نماید. با طولانی شدن روند مذاکرات، آن دسته از سرمایه‌گزارانی که به دست‌یابی به توافق نهایی امید فراوان داشتند، ناامید می‌شوند.

در نهایت، با طولانی شدن مذاکرات توان هسته‌ای ایران بیشتر دچار کاهش می‌شود. مطابق با توافق موقت، ایران اکثر ذخیره اورانیوم 20 درصدی خود را به اکسید اورانیوم تبدیل کرده و از آن به عنوان سوخت راکتور تحقیقاتی تهران استفاده می‌کند. با ادامه بن بست در مذاکرات، ایران مجبور می‌شود میزان بیشتری از ذخائر خود را به راکتور تزریق کند. به قولی دیگر، این مساله به تنهایی باعث کاهش توان بازگشت ایران می‌شود.

نامه‌نگاری‌های سری اوباما با ایران باید مورد بررسی قرار گیرد

به گزارش ماه‌نامه کامنتری، هفته گذشته وال‌استریت ژورنال در گزارشی از شروع دوباره تبادل نامه‌های سری بین اوباما و رهبر ایران خبر داد. به نظر می‌رسد مفاد این نامه‌ها درباره پیشنهاد آمریکا به ایران برای همکاری در بحث مبارزه با داعش باشد. این نامه‌نگاری‌ها مولفه مهمی در تلاش دولت اوباما برای عادی‌سازی روابط با تهران محسوب می‌شوند.

ظرف چند هفته اخیر، نگرانی‌ها درباره جزئیات پیشنهادات آمریکا به ایران در مذاکرات هسته‌ای در سایه بحث‌ها درباره تصمیم نتانیاهو برای سخنرانی در کنگره قرار گرفت. این تصمیم اشتباه نتانیاهو سبب شد تا اطرافیان اوباما اذهان عمومی را از این نگرانی‌ها منحرف کنند.

تصمیم اخیر کاخ سفید برای مخفی کردن جزئیات مذاکرات هسته‌ای از رژیم صهیونیستی در شرایطی صورت می‌گیرد که اوباما متحد دیرینه آمریکا را دشمن و دشمن سرسخت این کشور را دوست خود می‌داند و در تلاش است به هر قیمت روابط با ایران را به حالت عادی درآورد. مقامات آمریکایی ممکن است از افشای اطلاعات مذاکرات هسته‌ای با ایران ناراحت باشند، اما این مساله کاملاً واضح است که آمریکا آمادگی کاملی برای پذیرش ایران هسته‌ای را دارد.

توافق موقت هسته‌ای و مذاکرات برای دستیابی به توافق جامع با ایران

به گزارش مرکز تحقیقات کنگره، در 24 نوامبر 2013، ایران و شش کشور غربی پس از روزها بحث و گفتگو سرانجام توانستند به توافق موقتی تحت عنوان برنامه اقدام مشترک دست یابند. مدت زمان این توافق شش ماه بود. مقرر شد تا در طول این مدت ایران و طرف غربی به توافق جامعی دست یابند.

طبق این توافق، ایران باید تولید اورانیوم غنی‌شده با غنای 20 درصد را متوقف کرده و اوانیوم تولید شده با غنای 20 درصد را به 5 درصد تبدیل نماید. همچنین از ایرن خواسته شد تا علاوه بر توقف بخش‌های حساس هسته‌ای خود امکان بازدیدهای سرزده از تاسیسات هسته‌ای خود را فراهم آورد. طرف غربی نیز در عوض متعهد شد تا تحریم‌های جدیدی را علیه ایران وضع ننموده و ماهانه 700 هزار دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران را آزاد نماید. همچنین به ایران اجازه داده شد تا محصولات پتروشیمی خود را با طلا و فلزات گران بها مبادله نماید. همچنین به ایران اجازه داده شد تا ماهیانه به حدود 65 میلیون دلار از پول‌های شهریه دانشجویان دسترسی یافته و قطعات هواپیما، دارو و غذا خریداری نماید.

مذاکرات گسترده‌ای برای رسیدن به توافق جامع در مهلت مقرر صورت گرفت، اما دو طرف نتوانستند شکاف‌های موجود را برطرف نمایند و مذاکرات یک بار دیگر تمدید شد. در مهلت مقرر شده دوم، طرفین در تلاشند تا مشکلات را مرتفع کنند. اما مسائل مهم و اصلی همچنان وجود دارند.

توافق جامع به این مساله بستگی دارد که ایران باید چند سانتریفیوژ در اختیار داشته و برای چه مدتی، این تعداد سانتریفیوژ ثابت بماند. یک موضوع مهم دیگر بحث چگونگی رفع تحریم‌ها است. اگرچه شکاف‌های باقیمانده بین طرفین رسانه‌ای نشده است، اما گزارشات رسانه‌ها نشان می‌دهد که در برخی حوزه‌ها پیشرفت‌هایی وجود داشته است از قبیل: تبدیل تاسیسات غنی‌سازی فردو به تاسیسات تحقیقاتی، تغییرات فنی در راکتور آب سنگین اراک و افزایش نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی.

با این حال، مسائل باقیمانده‌ی حل نشده مهم هستند. ایران با هرگونه محدودسازی تعداد سانتریفیوژ مخالف می‌باشد زیرا معتقد است برای تولید سوخت هسته‌ای به ظرفیت بالای غنی‌سازی نیاز دارد. آمریکا وهم‌پیمانان آن می‌خواهند تا ظرفیت غنی‌سازی را محدود کرده و آن را به نیاز واقعی سوخت هسته‌ای ایران گره بزنند.

از سویی دیگر ایران به دنبال رفع آنی تحریم‌ها پس از امضا توافق جامع است. اما آمریکا و طرف غربی بر رفع پلکانی تحریم‌ها تاکید دارند. گروه 5+1 همچنین بر این مساله تاکید دارد که توافق جامع باید شامل نظارت کامل آژانس بر برنامه هسته‌ای ایران نیز باشد تا مبادا این کشور از موارد توافق شده تخطی نماید. به علاوه، تاکیدهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر وجود جنبه‌های نظامی برنامه هسته‌ای ایران نیز به مشکلات افزوده است. این گزارشات به تحقیقات نظامی گذشته ایران اشاه می‌کنند.